ශ්‍රී ලංකාව තුළ දැනට වාර්ෂිකව මුඛ පිළිකා රෝගීන් 6000 ක් පමණ වාර්තා වේ. වේදනා රහිත ස්වභාවය සහ එදිනෙදා ජීවිතයට ඇති අවම බලපෑම නිසා ජනතාව පූර්ව මුඛ පිළිකා අවස්ථා හඳුනා නොගන්නා අතර සමහරු මේවා හඳුනා ගත්ත ද ඒ සඳහා ප්‍රතිකාරවලට යොමු නොවේ.

පූර්ව මුඛ පිළිකා අවස්ථාවන්ගෙන් මුඛ පිළිකා බවට පත් වන්නේ එක්තරා ප්‍රතිශතයක් පමණි. එසේ සිදුවීම වැළැක්වීමට නම් මෙම අවස්ථා කලින් හඳුනාගෙන නිසි පරිදි ප්‍රතිකාර ලබා සෑම පසු විපරම් සායනයකට ම සහභාගි වීමට රෝගියා කටයුතු කළ යුතුය.

ස්වයං මුඛ පරීක්ෂාව

ස්වයං මුඛ පරීක්ෂාව හරහා පූර්ව මුඛ පිළිකා කලින් හඳුනාගත හැකි වේ. ස්වයං මුඛ පරීක්ෂාව යනු පුද්ගලයෙක් හොඳින් ආලෝකය ඇති අවස්ථාවකදී කන්නාඩියක් ඉදිරියට ගොස් තම මුඛයේ සියලු ස්ථාන ක්‍රමානුකූලව පරීක්ෂාකර බැලීමයි. මෙය මාසයකට වරක් සිදු කළ යුතුය.

ස්වයං පරීක්ෂාවේ දී

* ඉවත් කළ නොහැකි වේදනා රහිත රතු සුදු හෝ රතු සුදු මිශ්‍ර ලප ඇත්නම්

* මෑතකදී ඇතිවූ සැර සහිත ආහාර කෑමට නොහැකි වීම /තොල් සහ මුඛ ශ්ලේෂ්මලයේ දැවිල්ල (සමහර විට මුඛ ශ්ලේෂ්මලය සුදුමැලි ස්වභාවයක් ගත හැකිය)

* වෙනත් පැහැදිලි හේතුවක් නොමැතිව ක්‍රම ක්‍රමයෙන් මුඛය විවෘත කළ හැකි ප්‍රමාණය අඩුවීම.

ස්වයං මුඛ පරීක්ෂාවට සූදානම් වීම

* දෑත් හොඳින් සෝදා ගන්න.

* දත් ඇඳි ආදී පැලඳුම් ඉවත් කරන්න.

* මුව හොඳින් සෝදා ගන්න.

* කන්නාඩිය ඉදිරියට යන්න

* මුඛයට හොඳින් ආලෝකය වැටීමට ඉඩ දෙන්න.

* ක්‍රමානුකූලව මුඛයේ සියලු ස්ථාන පරීක්ෂා කර බලන්න.

ස්වයං මුඛ පරීක්ෂාව සිදු කිරීමේදී පරීක්ෂා කළ යුතු ස්ථාන

* උඩු සහ යටි තොල්

* කම්මුලේ ඇතුළු පැත්ත(දෙපැත්තම)

* දිවේ සියලු පැති

* මුඛයේ පතුල

* තල්ල

යම් පුද්ගලයකු පූර්ව මුඛ පිළිකා අවස්ථාවක් තම මුඛයේ තිබේදැයි සැක කළොත් වහාම අවදානම් පුරුදුවලින් ඉවත් වී හැකි ඉක්මනින් ළඟම ඇති දන්ත වෛද්‍යවරයා හමු වී සැකය දුරු කරගත යුතුය.

නිශ්චිතව හඳුනාගත් පූර්ව මුඛ පිළිකා ඇති රෝගීන් වැඩිදුර ප්‍රතිකාර සඳහා මුඛ හනුක චක්ත්‍ර ඒකක වෙත යොමු කෙරේ. මෙහිදී අනුගමනය කරන ප්‍රධාන ප්‍රතිකාර ක්‍රමය වනුයේ පූර්ව මුඛ පිළිකා අවස්ථාවේ හැසිරීම අධීක්ෂණය සුළු ශල්‍යකර්මයක් සිදුකිරීම හෝ ශල්‍ය ප්‍රතිකාර රහිත වෙනත් වෛද්‍ය ප්‍රතිකාරයි.

පූර්ව මුඛ පිළිකා ප්‍රතිකාරය සාර්ථක වීමට නම් අවදානම් සාධකවලින් ඉවත් වීම සහ පසු විපරම් සායනවලට නිරන්තරයෙන් සහභාගි වී අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.

මුඛ පිළිකා ප්‍රතිකාර සමඟ සංසන්දනය කරන විට පූර්ව මුඛ පිළිකා ප්‍රතිකාර සරල, මිල අඩු ප්‍රතිකාරයක් වන අතර එයින් රෝගියාගේ මුහුණේ පෙනුමට ක්‍රියාකාරීත්වයට ගැටලු ඇති නොවේ.

මේ නිසා මුඛ පිළිකා ඇති වීම වළක්වා ගැනීමට පූර්ව මුඛ පිළිකා කලින් හඳුනා ගැනීම සහ ඒවායේ නිසි ප්‍රතිකාරවලට අනුගත වීම ඉතා වැදගත්.

විශේෂ ස්තුතිය :

ප්‍රජා දන්ත වෛද්‍ය

ඉෂානි ප්‍රනාන්දු, ප්‍රජා දන්ත වෛද්‍ය

උදය උස්ගොඩආරච්චි