ශ්‍රී ලංකාව වනාහි ඖෂධීය වටිනාකම් රැසක් අප වෙත දායාද කරවාලූ සුවිශේෂී වූ රටකි. ඒ අතර මනාකොට රැකගත යුතු ඖෂධීය ගුණයෙන් අනූන ශාකයක් අප සතුව පවතී. එනම්, එය දෙළුම් ගසයි. මෙය සුලබව දකින්නට ලැබෙන ගසක් වුවද එහි පවතින ඖෂධීය ගු ණාංග අප බොහෝ දෙනා නොදනිමු. අපගේ ආයුර්වේද වෛද්‍ය ක්‍රම තුළ සහ සාම්ප්‍රදායික සෞඛ්‍ය රක්ෂණ ක්‍රමවල දෙළුම්වලට හිමිව තිබෙන ගරුත්වය ඉතා ඉහළ මට්ටමක වන අතර වර්තමානය වන විට විද්‍යාත්මකව ද එය සනාථ වී ඇත.
දෙළුමේ පළං (දෙළුම් ගෙඩියේ ඇතුළත ඇති ආහාරයට ගන්නා කොටසයි). පුඩි (ඝනකම සහිත පිට පොත්ත), පත්‍ර, අතු, මුල යන සෑම කොටසකම වටිනා ඖෂධීය ගුණ අඩංගු වේ. පලයේ බීජ වටකර ඇති රසවත් කෙටි පටකය විටමින් සී. පොටෑසියම්, පොස්ෆරස් සහ ඇන්ටිඔක්සිඩන්ට්වලින් පොහොසත්ය. හිතකර බැක්ටීරියා වර්ධනය කරමින්, ආමාශයේ ඇති රෝග දුරු කිරීමට දෙළුමේ පලම උපකාරී වේ. එමෙන්ම හෘද සෞඛ්‍යය, රුධිර සීනි පාලනය සහ පිළිකා වළක්වා ගැනීම සඳහා ද එය ඉතා ඵලදායී බව පර්යේෂණ මගින් ඔප්පු වී ඇත.
දෙළුමේ පුඩි කොටස ද ඖෂධීය ගුණයෙන් ඉහළම ස්ථානයක් ගනී. ආමාශයේ ආබාධ, අතීසාරය, ආමාශයේ ඛාදනය සහ බැක්ටීරියා ආසාදන වැනි රෝග සඳහා සාම්ප්‍රදායික
වෛද්‍යවරු බහුලව දෙළුම් පුඩි යොදා ගනී. එහි ඇති ඇස්ට්‍රින්ජන්ට් (සංකෝචන) ගුණය නිසා ආමාශයේ හා බඩවැල්වල ඇති වන ඛාදනය හා රක්ත ස්‍රාවය නවත්වාලීමට එයට හැකිය. තවත් ලෙසකට දෙළුම් පුඩි තේ ලෙස බීමෙන් ශරීරයේ ඇති විෂ දුරු කළ හැකිය.
දෙළුම් කොළවලින් සාදා ගන්නා තේ පානය කිරීමෙන් මධ්‍යසාර දුෂණය, අධි රුධිර පීඩනය, මළාසාව සහ මධුමේහ රෝගය වැනි රෝග තත්ත්වයන් නිරාකරණය කර ගත හැකිය.
දෙළුම් මුල ද ඖෂධීය ගුණයෙන් ඉතා වැදගත් කොටසකි. මූලයේ ඇති ඇල්කලොයිඩ් වර්ග ජීර්ණ පද්ධතියේ ඇති වන පරපෝෂිතයන් තුරන් කිරීමට උපකාරි වේ.
වර්තමානයේ දී විලවුන්, කේශය සඳහා ආලේප කරන තෙල්, මුඛ සෞඛ්‍ය
ආලේපන සහ සම ආරක්ෂණ ආලේපන සඳහා දෙළුම් අන්තර්ගත ඖෂධ නිෂ්පාදන බහුලව භාවිතා වේ.
විශේෂයෙන්ම කාන්තා සෞඛ්‍යය සඳහා ද දෙළුම් ඉතා වැදගත් වේ. දෙළුම් පලයේ ඇති පොහොසත් පොස්ෆරස් ගර්භිණී කාන්තාවන්ගේ අඩු වී ඇති හිමෝග්ලොබින් මට්ටම වැඩි කිරීමට උපකාරී වේ. දෙළුම් පුඩි, තේ ලෙස බීමෙන් මාසික ඔසප් රුධිර වහනය වීම් අඩු කර ගත හැකිය. විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ අනුව දෙළුමේ පලයේ ඇති පොලිෆිනෝල් සංයුතිය හෘදරෝග, මධුමේහය සහ ඇතැම් පිළිකා වර්ග වළක්වා ගැනීමට උපකාරි වේ. දෙළුම් බීජ තෙල් ආහාර සඳහා භාවිත කිරීම ශරීරයේ කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම පාලනය කිරීමට උපකාරී වන අතර එමඟින් හෘද රෝග අවදානම අඩු කර ගැනීමට හැකිය. දෙළුම් පලයේ ඇති ඇන්ටි ඔක්සිඩන්ට් ගුණය වයසට අනුරූප වන රෝග සහ ඇල්සයිමර් රෝගය වැනි මනසට බාධා කරන රෝග වළක්වා ගැනීමට ද උපකාරී වේ.
සාම්ප්‍රදායික වෛද්‍ය ක්‍රමවල දී දෙළුම් පත්‍ර තුවාල, කැසීම් සඳහා ප්‍රති ආලේපනයක් ලෙස භාවිතා කර ඇත. දෙළුම් පත්‍ර කුඩු කර ගැනීමෙන් ලබා ගන්නා යුෂ ජලය සමඟ කෙස් පෝෂණය සඳහා ද යොදා ගත හැකිය. දෙළුම් ගසේ කඳ සහ අතුවලින් සාදා ගන්නා කහට ජලය (දෙළුම් ගසේ කොටස් තම්බා ලබා ගන්නා ස්වාභාවික කහට සහිත, විෂබීජ නාශක දියරයකි) පිරිසුදු කිරීමේ ක්‍රියාවලි සඳහා භාවිත කළ හැකිය. මෙමඟින් දෙළුම් ගසේ පරිසර දායක භූමිකාව ද මොනවට පැහැදිලි වේ.
ගොවිතැනේ දී දෙළුම් ගස් වැඩි පරිශ්‍රමයකින් තොරව වවා ගත හැකිය. නියඟයට
ලවණතාවට සහ විවිධ පස් වර්ගවලට ඔරොත්තු දීමේ ප්‍රබලත්වයක් දෙළුම් ගසට ඇත. ගොවිපළවල්වල සෙවණැලි ගසක් ලෙස දෙළුම් ගස වැඩිපුරම භාවිත වේ. දෙළුම් ගස් වනාන්තර සංරක්ෂණය සඳහා ද යොදා ගත හැකි අතර එමඟින් පාංශු ඛාදනය වැළැක්වීමට උපකාරී වනු ඇත.
අපගේ ජීවන රටාව තුළ ඇති වෙනස් වීම, රසකැවිලි කෑම සහ රසායනික ද්‍රව්‍ය භාවිතය නිසා ඇති වන රෝගී තත්ත්වයන් වළක්වා ගැනීම සඳහා දෙළුම් වැනි ස්වභාවික ඖෂධ භාවිතා කිරීම වඩාත් සුදුසුය. එම නිසා, අපගේ ගෙවතුවල සහ ගම්මානවල ඇති මෙම වටිනා ගස සුරක්ෂිතව පවත්වා ගනිමින් එහි ඖෂධීය ගුණාංග පිළිබඳව අපගේ අනාගත පරපුරට නිසි දැනුම ලබා දිය යුතුය. අපගේ සෞබාරක්ෂාව රඳා පවත්වා ගැනීම වෙනුවෙන් දෙළුම් වැනි ස්වභාවික ඖෂධීය ශාක ගොවිතැන සඳහා එකතු කර ගැනීමට ද අප අවධානය යොමු කළ යුතුය.
