අද බොහෝ දෙනෙකු ඖෂධ සම්බන්ධයෙන් පවතින නොදැනුවත්කම හේතුවෙන් කුමන හෝ අතට අසුවන ඖෂධයක් හෝ ඔසුහලකින් ලබාගන්නා ඖෂධයකින් තාවකාලික සුවයක් ලබා ගන්නට තැත් කරයි. නමුත් මේ විදිහට හිතුමනාපෙට බෙහෙත් ගන්න තියෙන ලෙඩ තවත් වැඩි වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසයි ඔබ ලබා ගන්නා ඖෂධ පිළිබඳ දැනුම්වත් භාවය ඉතාම වටින්නේ.
ක්ලෝර්ෆෙනිරමින් යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ ඖෂධ නාමය වුණත් බොහෝ දෙනා මේ ගැන දන්නේ Piriton Allermine වගේ වෙළෙඳ නම්වලින්. අද අපි කතා කරන්නේ බොහෝ දෙනා නිතර කතා කරන මේ ඖෂධය ගැනයි.
පිරිටන් හා ක්ලෝර්ෆෙනිරමින් ( Chlorpheniramine) යනු එකක්ද?
ක්ලෝර්ෆෙනිරමින් යනු ක්‍රියාකාරී අමුද්‍රව්‍යයයි. අසාත්මිකතා රෝග ලක්ෂණ සමනය කිරීම සඳහා ඔබේ ශරීරයේ සැබවින්ම ක්‍රියා කරන රසායනිකයයි. පිරිටන් යනු ක්ලෝර්ෆෙනිරමින් අඩංගු ඖෂධයක් සඳහා වෙළඳ නාමයකි.
පිරිටන් යනු කුමක්ද?
පිරිටන් යනු කිවිසුම් යාම, නාසයෙන් දියර ගැලීම, ඇස් කැසීම, සමේ කුෂ්ඨ හෝ ආහාර, ඖෂධ සඳහා අසාත්මික ප්‍රතික්‍රියා වැනි අසාත්මිකතා රෝග ලක්ෂණ සමනය කිරීම සඳහා භාවිත කරන ප්‍රතිහිස්ටමින් ඖෂධයකි. එහි ක්‍රියාකාරී ද්‍රව්‍යය ක්ලෝර්ෆෙනිරමින් මැලියේට් වේ. අසාත්මිකතාවන්ට ප්‍රතිකාර කරන්නේ නම්, ප්‍රේරක (උදා: දූවිලි, පරාග ඇතැම් ආහාර) හඳුනාගෙන වළක්වා ගැනීමට උත්සාහ කරන්න. අපේ ශරීරය, අනවශ්‍ය වූ සමහර පාරිසරික දේවල්, කාලගුණ වෙනස්වීම, උෂ්ණාධික ආහාර (මේවා histamine බහුල ආහාර ලෙස හඳුන්වනවා. උදා:- බලයා, හුරුල්ලා මාළු), වෙනත් ප්‍රෝටීන් සහිත ආහාර වර්ග හා වෛරස් ආසාදන වැනි දේවලට ප්‍රතිචාරයක් දක්වනවා. මේ ක්‍රියාවලිය වෛද්‍ය විද්‍යාවේ Infammatory reaction එකක් කියලා හඳුන්වනවා. ඇලර්ජික්, (Allergic) එකකදීත් සිදු වෙන්නේ මෙයට සමාන ක්‍රියාවලියක්. මේ ක්‍රියාවලියේදී Histamine කියලා රසායනික ද්‍රව්‍යයක් නිදහස් වෙනවා. මේ Histamine කියන රසායනික ද්‍රව්‍ය තමයි ප්‍රධාන වශයෙන් Allergic එහෙම නැතිනම් අසාත්මික ලක්ෂණ වන ඉදිමීම, කැසීම, රතුපාට වීම, ලප ඇති වීම වගේ දේවල් ඇති කරන්නේ. මේ ප්‍රතිඵලයන් පිටදාන ස්ථානය අනුව රෝග ලක්ෂණ වෙනස් වෙනවා. මේ සියලු රෝග පාලනය කරන්න පිරිටන් යොදා ගන්න පුළුවන්.
පිරිටන් ක්‍රියා කරන ආකාරය
ඔබේ ශරීරයේ අසාත්මිකතාවක් (පරාග, දූවිලි හෝ කෘමීන් දෂ්ට කිරීම් වැනි) වූ විට, එය හිස්ටමින් නම් රසායනිකයක් නිකුත් කරයි. හිස්ටමින් නාසය, ඇස් සහ සම වැනි පටකවල H1 ප්‍රතිග්‍රාහක සමඟ බන්ධනය වේ. මෙය අසාත්මිකතා රෝග ලක්ෂණ ඇති කරයි. එහිදී කැසීම, කිවිසුම් යාම, නාසයෙන් දියර ගැලීම, සමේ කුෂ්ඨ ප්‍රධානයි. ක්ලෝර්ෆෙනිරමයින් H1 ප්‍රතිග්‍රාහක අවහිර කරයි, හිස්ටමින් බන්ධනය වීම වළක්වයි. මෙය අසාත්මිකතා රෝග ලක්ෂණ ඇති කරන දාම ප්‍රතික්‍රියාව නතර කරයි. ඒ රෝග ලක්ෂණවලට හේතුවන හේතු කාරකය පාලනය කිරීමක් කරන්නේ නැහැ. ඒ නිසා මේ රෝග ලක්ෂණ ඇති කරන ආහාරය හෝ පාරිසරික සාධකය අනිවාර්යයෙන්ම වළක්වන්න, ශරීරයෙන් ඉවත්ව යනවා නම් පමණයි නිට්ටාවටම සුවය ලැබෙන්නේ.
පිරිටන් ලබා ගන්නා අාකාරය
වැඩිහිටියන් 50kg ට වැඩි : සාමාන්‍යයෙන් අවශ්‍ය පරිදි 4 mg බැගින් සෑම පැය 8-12කට වරක් සුදුසුය.
ළමුන් : බර අනුව (0.1 mg/ 1 kg) සෑම පැය 8-12 කට වරක් ගැනීම සුදුසු ය. නමුත් සෑම විටම වෛද්‍යවරයාගේ උපදෙස් අනුගමනය කරන්න. ආහාර සමඟ හෝ නැතිව ගත හැකිය. 25°C ට අඩු සිසිල් වියළි ස්ථානයක ගබඩා කරන්න. දරුවන්ට ළඟා විය නොහැකි ලෙස තබා ගන්න.
පූර්වාරක්ෂාවන්
නිදිමත ඇති විය හැකිය. එබැවින් රිය පැදවීමෙන් හෝ යන්ත්‍රෝපකරණ ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී ප්‍රවේසම් වන්න.
මත්පැන් හෝ වෙනත් සන්සුන්කාරක ඖෂධ ගැනීමෙන් වළකින්න. ඇඳුම හෝ COPD, ග්ලුකෝමා, විශාල වූ පුරස්ථි ග්‍රන්ථිය හෝ මුත්‍රා කිරීමේ අපහසුතාව, අක්මාව හෝ වකුගඩු රෝග වැනි තත්ත්ව ඇත්නම් පිරිටන් ලබා ගැනීමට පෙර වෛද්‍යවරයාව දැනුම්වත් කරන්න. ඒ අය ප්‍රවේසමෙන් පිරිටන් භාවිත කරන්න.
අතුරු ආබාධ
පොදු අතුරු ආබාධ ලෙස නිදිමත, මුඛය, නාසය හෝ උගුර වියළි වීම සහ මලබද්ධය වැනි තත්ත්වයන් දැකිය හැකියි. දුර්ලභ නමුත් බරපතළ අතුරු ආබාධ කලාතුරකින් කෙනෙකුට ඇති විය හැකිය. එහිදී මූත්‍රා කිරීමේ අපහසුතාව, ව්‍යාකූලත්වය (විශේෂයෙන් වැඩිහිටියන් තුළ), කැසීම, ඉදිමීම හෝ හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතාව වැනි අසාත්මිකතා එහිදී දැකිය හැකිය. එවන් තත්ත්ව ඇත්නම් වහාම වෛද්‍ය උපකාර ලබා ගන්න.
පිරිටන් ලබා ගැනීම නුසුදුසු අය
ක්ලෝර්ෆෙනිරමීන් හෝ පිරිටන්වල ඇති ඕනෑම අමුද්‍රව්‍යයකට අසාත්මික නම්, ඇතැම් විෂාදනාශක (MAO නිෂේධක) ලබා ගන්නේ නම් සහ කිරි දෙන මවුවරුන් ලබා ගැනීම සුදුසු නොවේ. ඒ පිරිටන් මවුකිරිවලට ඇතුළු වන හෙයිනි. එබැවින් වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගන්න.
පිරිටන් මගින් සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව සුව කළ හැකිද?
පිරිටන් මගින් සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව වැනි වයිරස් ආසාදන සුව නොකරයි. එය කිවිසුම් යාම, නාසයෙන් දියර ගැලීම සහ ඇස් කැසීම වැනි අසාත්මිකතා වර්ගයේ රෝග ලක්ෂණ පමණක් සමනය කරයි.
සිරප් සහ පෙති අතර වෙනස
පිරිටන් ටැබ්ලට් සහ සිරප් ආකාර දෙකෙහිම එකම ක්‍රියාකාරී අමුද්‍රව්‍යය වන ක්ලෝර්ෆෙනිරමින් මැලියේට් අඩංගු වේ. පෙති සාමාන්‍යයෙන් වැඩිහිටියන්ට සහ පෙති ගිල දැමිය හැකි වැඩිහිටි දරුවන්ට සුදුසු වන අතර, සිරප් කුඩා දරුවන්ට හෝ ගිලීමේ අපහසුතා ඇති අයට වඩාත් සුදුසුය. සිරප් මඟින් මාත්‍රාව සකස් කිරීම පහසු කරයි. නමුත් සපයා ඇති හැන්දකින් ප්‍රවේශමෙන් මැනිය යුතුය. නිවැරදි මාත්‍රාව සඳහා සෑම විටම වෛද්‍යවරයාගේ උපදෙස් අනුගමනය කරන්න.
වැඩිපුර පිරිටන් ගත්තොත් කුමක් සිදුවේද?
එය හැකි ඉක්මනින් රෝහලට යා යුතු තත්ත්වයකි. එවැනි අවස්ථාවකදී වමනය කිරීමට හෝ ආහාර හෝ බීම ලබා දීමට උත්සාහ නොකරන්න. වෛද්‍යවරයාට පෙන්වීමට ඖෂධ පැකට්ටුව ඔබ සමඟ රැගෙන යන්න.
