ගංවතුර මාරයාගේ ව්යසනයට ගොදුරු වූ අපි ගංවතුර බැස ගිය පසු ජීවත් විය යුත්තේ බෙහෙවින්ම සෞඛ්යාරක්ෂිත වත් පිළිවෙත් අනුගමනය කරමිනි.
මේ නිසා වැසි සමය අවසන් වූ පසු මේ මහජන සෞඛ්ය උපදෙස් පිළිපැදීම වටීවී.
ගෘහිණිය වන ඔබ පවුලේ සැමගේම සෞඛ්ය ආරක්ෂිත බව පිළිබඳව වඩ වඩාත් සිතන්නට අවශ්ය වේවි. මේ නිසා වෙනදාට වඩා ඉවුම් පිහුම් කටයුතු ගැන සැලකිලිමත් වන්නට සිදුවේ.
ගංවතුර ජලය, මල අපද්රව්ය, බැක්ටීරියා, රසායනික ද්රව්ය සහ වෙනත් දූෂකවලින් පිරී තිබිය හැකි බැවින් ගංවතුර ජලයට ස්පර්ශ වූ හෝ යටවූ ඕනෑම එළවළුවක් හෝ පලතුරක් පරිභෝජනය කිරීමෙන් වැළකී සිටීම ආරක්ෂිතම ක්රියාමාර්ගය වේ.
විශේෂයෙන්ම අමුවෙන් අනුභව කරන පලා වර්ග එළවළු වර්ග මේ කාලය තුළ භාවිතය සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත දැමිය යුතුයි.
ගංවතුර ජලයෙන් නොතෙමුණු හෝ ඉතා හොඳින් සේදිය හැකි මතුපිටක් සහිත ඇතැම් එළවළු පමණක් පහත ක්රම මඟින් පිරිසුදු කර පරිභෝජනයට ගත හැකියි. කෙසේ වෙතත් මේවා පවා ඉතා හොඳින් පිසීම අනිවාර්ය වේ.
සේදීම සහ විෂබීජහරණය (Sanitizing)
* පළමුව එළවළු මත තැවරුණු සියලුම මඩ සහ අපද්රව්ය පිරිසුදු ජලයෙන් හොඳින් සෝදාහරින්න.
* පිරිසුදු ජලය ලීටරයකට ක්ලෝරින් මේස හැඳි දෙකක් මිශ්ර කර දියාරු ක්ලෝරීන් (bleach) ද්රාවණයක් සාදා ගන්න.
* පිරිසුදු කරගත් එළවළු මෙම ක්ලෝරීන් ද්රාවණයේ විනාඩි දෙකක් පමණ ගිල්වා තබන්න.(ක්ලෝරින් ඉක්මනින් එහි කාර්යක්ෂමතාව නැති කරගන්නා නිසා ජලය අපිරිසුදු වුවහොත් ද්රාවණය මාරු කරන්න.) ක්ලෝරීන් නැනිනම් ලුණුවතුර වුව ද කම් නැත.
* ඉන්පසු පිරිසුදු සිසිල් ජලයෙන් නැවතත් හොඳින් සෝදාහරින්න.
පීල් කිරීම සහ පිසීම
* සෝදා විෂබීජ හරණය කළ එළවළුවල පොත්ත හෝ පිටත සමඟ ඉවත් කරන්න. මෙය පිටතින් ඉතිරි වී තිබිය හැකි ඕනෑම දූෂකයක් ඉවත් කිරීමට උපකාරී වේ.
* පරිභෝජනයට පෙර එම එළවළු ඉතා හොඳින් පිසීම (තම්බා ගැනීම, හොඳින් බැදීම වැනි) අනිවාර්යය වෙයි. පිසීමෙන් පමණක් ක්ෂුද්ර ජීවීන් (බැක්ටීරියා) විනාශ කළ හැකි අතර අමුවෙන් ආහාරයට ගැනීමෙන් සම්පූර්ණයෙන්ම වළකින්න.
* ගංවතුර ජලයට සෘජුවම ස්පර්ශ වූ හෝ යටවූ සියලුම එළවළු අනිවාර්යයෙන් ඉවත දැමිය යුතුවේ. මේ අතරට නිවිති, ගෝවා, සලාද කොළ වැනි එළවළු සියල්ල අයත් වේ.
* බෙරි වර්ග කොමඩු වැනි මෘදු පලතුරු වර්ග ද මේ කාලයේ ආහාරයට ගැනීම නුසුදුසු වේ.
* පොළොව යට වැවෙන කැරට්, අල, බීට් වැනි එළවළු ගංවතුර ජලයට ස්පර්ශ වූවානම් ඒවා ද, ඉරිතළා හෝ තැළී ඇති ඕනෑම එළවළුවක් පලතුරක් ද භාවිතයට සුදුසු නොවේ.
* දූෂිත එළවළු හෝ පස ඇල්ලීමෙන් පසු සබන් යොදා අත් හොඳින් සෝදන්න.
* භාජන විෂබීජහරණය කෙරෙහි ද අවධානය යොමු කරන්නට අමතක නොකරන්න. එළවළු පිරිසුදු කිරීමට භාවිත කළ උපකරණ සහ පිඟන් භාණ්ඩ ක්ලෝරීන් ද්රාවණයකින් පිරිසුදු කරන්න.
පිරිසුදු පෙරන ලද හෝ උණු කර නිවා ගත් ජලය (නළ ජලය සුදුසු නම් එය භාවිත කළ හැකියි) ලීටරයකට ක්ලෝරින් තේ හැඳි 1/2ක් ගෙන ක්ලෝරින් ද්රාවණය සකසා ගත හැකියි. ඔබ භාවිත කළ යුත්තේ සුවඳකාරක, වර්ණකාරක හෝ වෙනත් රසායනික ද්රව්ය රහිත ක්ලෝරින් පමණි. මෙම ක්ලෝරින් ද්රාවණය කිසිවිටෙකත් විනාකිරී ඇමෝනියාව හෝ වෙනත් පිරිසිදු කාරක ද්රව්ය සමඟ මිශ්ර නොකරන්න. මේ විෂ වායු නිපදවිය හැකි අතර එය මාරාන්තික විය හැකියි.
* ක්ලෝරීන් සමඟ වැඩ කිරීමේ දී කාමරයට හොඳින් වාතාශ්රය ලැබිය යුතුයි.
මෙම ද්රාවණය මඟින් ආහාර මතුපිට ඇති විය හැකි ව්යාධිජනක බැක්ටීරියා පරපෝෂිතයන් මරා දැමීමට උපකාරී වේ.
* පිරිසුදු ජලය පානය කරන්න
මෙම කාලයේ typoid fever, cholera , hepatitis A වැනි රෝග ව්යාප්ත විය හැකිය.
වැසි සහ ගංවතුර මඟින් ළිං සහ නළ මාර්ග දූෂණය කරයි. එබැවින්
* සෑම විටම උතුරවා නිවාගත් ජලය පානය කරන්න.
* උතුරන වතුර ගත නොහැකි විට SLS අනුමත ජල පිරිපහදු පෙති භාවිත කරන්න.
ඔබේ ප්රදේශය නිතර ගංවතුරට ලක් වුවහොත් ළිං ජලය ක්ලෝරිනීකෘතව තබා ගන්න.
ඔබේ ආහාර රැකගන්න
* පිසූ ආහාර සෑම විටම ආවරණය කර තබා ගන්න.
* ඉතිරි වූ දේ ඉක්මනින් ශීතකරණයේ තබන්න.
* අධික වර්ෂාව අතරතුර වීදි ආහාරවලින් වළකින්න – දූෂණය වීමේ වැඩි අවදානමක් ඇත.
මේ ගංවතුර සමයේ රෝග බොහෝමයක් හිස ඔසවයි. ඒ සියල්ලගෙන්ම වැළකී සිටීමට උපකාර වන්නේ ඔබ අනුගමනය කරන සෞඛ්ය ආරක්ෂිත වත් පිළිවෙත්ය.
ගංවතුර රෝගවලින් වළකින්න. දැනට ගංවතුර අවදානමක් ඇති බැවින් ගංවතුර ජලය බොහෝ විට බැක්ටීරියා සහ දූෂක රැගෙන යයි.
එම නිසා
* ගංවතුර ජලයේ පාවහන් නොමැතිව ඇවිදීමෙන් වළකින්න.
* ඔබේ පාදවල හෝ පාදවල තුවාල තිබේ නම් දූෂිත ජලය සමඟ සම්බන්ධ නොවන්න.
ගංවතුර ජලයට ඇතුළු වීමට සිදුවුවහොත්:
* කකුල් වටා බැඳ ඇති සපත්තු හෝ පොලිතින් පලඳින්න (අත්යවශ්ය නම් පමණක් වතුරට බහින්න)
* එසේ කිරිමෙන් පසු වහාම සබන් යොදා කකුල් සෝදන්න.
* හැකි නම් අධික වර්ෂාව අතරතුර ගමන් කිරීමෙන් වළකින්න.
* වැටී ඇති කේබල් සහ විවෘත කානු ගැන විමසිල්ලෙන් සිටින්න.
* ගැඹුරු ජලය හරහා රිය පැදවීමෙන් වළකින්න.
ආරක්ෂිතව සිටීමට
* සෑම දින 2-3 කට වරක් ජලය රඳවා තබා ගන්නා සියලුම බහාලුම් හිස් කරන්න: මල් පෝච්චි, පිඟන්, පැරණි ටයර්, කානු, ශීතකරණ තැටි.
* නැවත පිරවීමට පෙර බහාලුම් පිරිසුදු කරන්න.බිත්තිවලට ඇලී ඇති මදුරු බිත්තර.
* ඔබේ පරිසරය පිරිසුදුව තබා ගන්න සහ ජලය එකතු වන භාවිතයට නොගත් අයිතම ඉවත් කරන්න.
* විශේෂයෙන් අලුයම සහ සවස් කාලයේ මදුරු දැල් හෝ විකර්ෂක භාවිත කරන්න.
* හැකි සෑම විටම දිගු අත් සහිත අැඳුම් අඳින්න.
දරුවන් ආරක්ෂා කරන්න
ළමයින් වැසි සහ මඩ වළවල්වල සෙල්ලම් කිරීමට කැමැතියි, නමුත්:
* මඩ සහිත හෝ එකතැන පල්වෙන ජලයේ සෙල්ලම් කිරීමෙන් වළකින්න.
* පිටත සෙල්ලම් කිරීමෙන් පසු නිසි අත් සේදීම සහතික කරන්න.
* ඔවුන්ට අධික උණ, වමනය හෝ කැසීම ඇති වුවහොත් – වහාම වෛද්ය උපකාර ලබා ගන්න.
ගෘහස්ථ සනීපාරක්ෂාව වැඩි දියුණු කරන්න.
* වැසිකිළි පිරිසුදුව තබා විෂබීජහරණය කරන්න.
* අපද්රව්ය බෑග් කර එකතු කර ලබා දීමට වග බලා ගන්න.
* ගංවතුරෙන් පීඩාවට පත් ප්රදේශවල සුරතල් සතුන් සැරිසැරීමට ඉඩ නොදෙන්න – ඔවුන් විෂබීජ ආපසු නිෙවසට ගෙන යා හැකිය.
හැකි සෑම විටම ආරක්ෂිත උපදෙස් පිළිපදින්න.
TEXT – ආශිර්වාදිනි හෙට්ටිආරච්චි
